Welke verlichting in je aquarium?

UITLEG OVER DE SOORTEN AQUARIUM VERLICHTING

Aquarium verlichting is een belangrijke factor voor een beplant aquarium. Het is één van de sleutels tot succes in dit aquarium stappenplan. Snappen wat langdurige verlichting of juist kortdurende verlichting, zwakke of juist sterke verlichting doet met jouw planten is zeer belangrijk om controle te krijgen over gezonde plantengroei. 

De mate van licht kan je bijvoorbeeld ook inzetten als een algen remmend middel, hierover later meer. Ons stappenplan richt zich op het stevig beplanten van een aquarium, het toedienen van genoeg plantenvoeding, CO2 en gebruikt licht als het gaspedaal. Daarbij zijn een licht visbestand, een wekelijks waterwissel en goed onderhoud ook erg belangrijk. Volg dit regime en jouw aquarium zal glashelder zijn.

Wil je liever iemand die je gericht advies geeft? Stel je vraag dan eens in onze Facebook community! Ben je simpelweg op zoek naar goede verlichting? Onderaan deze pagina heb ik een handig overzicht met kwaliteitsverlichting samengesteld! Maar lees vooral verder als je meer wilt leren wat verlichting doet in een beplant aquarium!

AQUARIUM LED-verlichting vs AQUARIUM TL-verlichting

Wat is de beste aquarium verlichting? LED-verlichting of TL-verlichting? Tegenwoordig worden in aquaria eigenlijk vooral LED verlichtingen gebruikt. TL verdwijnt langzaam maar zeker meer en meer uit de hobby. Logisch ook want het is minder energie efficient en gaat minder lang mee. De resultaten met LED verlichting zijn net zo goed. 

Nieuwe aquaria zijn standaard voorzien van LED. Ook alle losse aquascapelampen zijn voorzien van  LED. Hobbyisten die TL gewend zijn en mooier licht vinden of mensen die een tweedehands aquarium kopen voeren nog TL.

Betekent dit dat TL niet goed is? Absoluut niet! Heeft jaren de hobby gedomineerd maar omdat de LED lamp de aquariumwereld al enige heeft veroverd én ik alleen met LED verlichting mijn aquaria belicht, schrijf ik ook vanuit dit oogpunt. Heb je vragen over TL verlichting kan je deze zeker kwijt op onze Facebook community! Er zullen vast nog wel wat “Die Hard TL Fans” te vinden zijn ;).

Ledverlichting aquarium
Een aquascape onder sterke verlichting met CO2, goede filtratie en aquasoil,

Verschil tussen aquariumlampen en aquascape verlichting

Een ieder die een contrast aan planten wilt zoals hierboven afgebeeld raad ik aan om een aquascape aquarium aan te schaffen in plaats van een gesloten aquarium. Waarom? De aquascape lampen zijn over het algemeen veel krachtiger dan aquariumlampen. Hoe dan? Nou de aquariumlampen worden in een afgesloten aquarium geplaatst en moeten voldoen aan allerlei eisen, zoals dat ze 100 procent waterdicht zijn, en goed tegen verdampend vocht kunnen. Daarbij mogen ze niet teveel warmte genereren omdat de levensduur van de LEDS vaak gigantisch verkort wordt en dat dan mogelijk het water van het aquarium te warm kan worden. Dit zorgt er voor dat de aquariumlampen dus vaak zwakker zijn in hun kracht en minder Fotosynthetische Actieve Radiatie (PAR) afgeven. 

Zijn aquascape lampen dan niet waterdicht? Nou, waterdicht genoeg om in ieder geval om een kleine plons van een paar seconden aan te kunnen, dit is me vaak genoeg gebeurd! Maar ze kunnen niet goed tegen een zeer vochtige omgeving zoals in een afgesloten aquarium. Daarbij worden ze dus wat heter en moeten ze deze warmte kwijt kunnen.  Wanneer een LED Lamp te heet wordt zullen de LEDS het sneller begeven. 

In de regel kan je dus stellen dat de meeste standaard aquaria kits geschikt zijn voor planten die zwak en mediumlicht nodig hebben.

Er zijn enkele opties aan aquariumverlichting die wel sterk genoeg zijn om een “High Tech”set-up te creëren maar daar hangt ook een flink prijskaartje aan.

Wanneer je dus echt een sterk gekleurd plantengeheel wilt zal een open aquarium misschien een betere optie zijn. Ook zal je dan zeker moeten beginnen met CO2 toevoegen.

Bij deze webshops bestellen wij onze producten

Kelvin kleurtemperatuur van je aquariumverlichting

Laten we eens beginnen met een technisch gedeelte als de kleurtemperatuur van een aquariumlamp! De kleurtemperatuur zal altijd vermeld worden met graden  “Kelvin” . Je hebt verschillende kleurtemperaturen. Hieronder noem ik de populaire graden Kelvin die vaak in reguliere verlichting gebruikt worden. 

  • 2700K Warm Wit licht
  • 4000K Wit Licht
  • 6500K Dag Licht
 

Over Kelvin en kleurtemperatuur heb ik een aparte blog geschreven. In essentie gaat het er vooral om dat je planten het optimale spectrum aan kleuren krijgen aangeboden voor de fotosynthese en dat de kleurtemperatuur hier niet veel over zegt.

Er wordt dus niet zozeer gekeken naar Kelvin op het gebied van plantengroei. Kelvin wordt meer gebruikt om aan te duiden welke kleur het “kijklicht” heeft. Veel commercieel verkrijgbare lampen vermelden wel de Kelvin kleur op hun verpakking. Zo kan je dus zien of de bepaalde lamp wat warmer of koeler kijklicht genereert. Vaak wordt tussen de 4000 tot 8000 Kelvin aangehouden en het overgrote deel aan lampen zit rond de 6500K omdat dit gelijk staat aan licht wat hetzelfde wegkijkt als daglicht. Nogmaals dit zegt niet alles over wat planten nodig hebben voor groei!

Kleine samenvatting. 6500K geeft eenmaal redelijk neutraal licht in je aquarium en is plezierig om naar te kijken. Waardes tussen 4000 en 8000 Kelvin zijn geschikt voor in het aquarium en geven over het algemeen prima kijklicht. Het is maar net wat je mooi vindt.  Het zegt niet veel over wat planten nodig hebben aan licht. 

Omdat dit stappenplan zich richt tot de basis zal er over de kleurtemperatuur en het optimale spectrum niet verder geschreven worden. Ik heb hier aparte blogs voor geschreven omdat het voor een beginner anders wel heel erg lastig wordt allemaal! Weet in ieder geval dat Kelvin kleurtemperatuur dus niet veel zegt of een lamp geschikt is voor plantengroei. 

Ga er vanuit dat de kwaliteit ledlampen onderaan deze pagina een juist spectrum aanbieden en ook nog eens prettig kijklicht!

Bij diverse populaire (budget)lampen is het spectrum niet optimaal, of zijn de lampen simpelweg erg zwak qua sterkte terwijl ze wel honderden euro’s kosten! Een voorbeeld is de Juwel Helialux Spectrum.

Dat een lamp een wat minder optimaal spectrum aanbiedt en misschien niet zo sterk is als wordt gepretendeerd, betekent niet dat je er geen enkele plant onder kan laten groeien.

Je zal wel een grotere beperking in keuze aan aquariumplanten krijgen. Hetzelfde geldt ook wanneer je een aquarium zonder co2 wilt houden. Vraag zeker advies in onze community voor advies op maat over welke planten geschikt zijn in jouw aquarium!

 

Kleurentabel aquarium verlichting
Kleuren tussen de 4000 en 8000 Kelvin kunnen over het algemeen gebruikt worden.

PAR waarde en LUMENS van je aquariumverlichting

Voor een goede fotosynthese wordt door fanatieke aquariumhouders en of aquariumverenigingen de PAR waarde gemeten (photosynthetically active radiation). Dit is eigenlijk de enige manier om te kunnen constateren of de sterkte van verlichting die je voert voldoende is voor je planten. PAR-meters kosten echter honderden euro’s. Iets waar de beginnende hobby aquarist niets aan heeft.

Gelukkig hebben wij in onze facebook community leden die veel verstand hebben van verlichting en plantengroei. Wij hebben zelfs enkele leden met zo’n apparaat en wij hebben al vele soorten verlichting getest in de praktijk!  Lees meer over de PAR waarde in de blog optimale spectrum aquariumlicht!

Vaak wordt ook verwezen naar het aantal Lumen van een aquariumlamp wat een indicatie is voor sterkte/helderheid van licht in het aquarium. Hoewel het een zeer grove indicatie kan zijn zegt het nog steeds niets over de daadwerkelijke fotosynthetische radiatie in een aquarium, dit omdat er bepaalde kleuren in het licht verwerkt kunnen zijn die voor plantengroei niet interessant zijn maar wel de helderheid van een lamp opdrijven en dus een hogere Lumen kan aangeven. Bij kwaliteitslampen zal ook altijd de PAR waarde aangegeven worden van de lamp wat een betere indicatie geeft. 

Een wat sterkere aquariumlamp met een goed spectrum geeft je dus toegang tot meer soorten aquariumplanten. Bepaalde aquariumplanten kleuren mooier wanneer er intens licht gevoerd wordt. Helaas gaat intens licht ook altijd gepaard met een sneller verbruik van plantenvoeding en CO2.

Mocht je geen CO2 set willen aanschaffen richt je dan op een beplant aquarium met planten die goed groeien met een lage lichtsterkte. Net zo mooi maar je moet weten welke aquariumplanten je het beste kan gebruiken. Voeg je in een later stadium wel CO2 toe en sterker licht dan hoef je zeker niet te wisselen van planten omdat planten die met wat minder licht om kunnen gaan, vaak ook prima groeien onder wat sterker licht!

Vaak staat er bij de online aanbieders van aquariumplanten vermeld onder welke lichtsterkte(weinig, matig, normaal of veel) en onder welke waarden een plant het beste groeit. Ook staat er bij vermeld of een plant extra CO2 toevoeging nodig heeft om echt goed te kunnen groeien. 

In de Facebook community zijn we gek op aquariumplantjes en weten we precies hoe je ze het beste kan laten groeien! Vraag dus ook zeker advies!

Soort aquariumverlichting kiezen
Een flinke ledlamp voor dit aquarium, terwijl er niet veel planten aanwezig zijn en de gekozen planten weinig licht nodig hoeven te hebben om goed te groeien. Een aquarium wordt gevoeliger voor algen omdat er sneller tekorten kunnen ontstaan.

Hoe lang je aquarium verlichten

Okay het wordt een beetje saai he al die theorie? Hou vol je wordt beloond met een prachtig aquarium als je de basis van verlichting en plantengroei snapt!

Niet alleen lichtsterkte maar ook lichtduur is van belang in een aquarium. Zoals ik al eerder zei is licht je gaspedaal. Als je hem hard intrapt is je tank sneller leeg, maarrrr als je hem te lang intrapt? Voilà goed geraden! Ook leeg. Je zal dus voor jouw aquarium de balans in intensiteit en lichtduur moeten vinden om je planten goed te laten groeien.

Dit stappenplan is geschreven op basis van eigen ervaring en van de vele communityleden. Hieronder geef ik je wat tips die je aan kan houden. Voor jouw specifieke aquarium kan dit een goede start zijn en kan je vanuit daar de verlichtingsduur gaan finetunen. Kijk vooral naar de groei en gezondheid van je planten!

Aquarium verlichting advies:

Ten eerste is het dus goed om te weten of je een sterke lamp in je aquarium of boven je aquascape hebt hangen of een wat zwakkere lamp. Vraag dit na in onze community!

Voeg je CO2 toe in gasvorm via een CO2 set, ik bedoel dan niet het flesje vloeibare flesje CO2  wat geen CO2 is, dan zou je in principe veel verlichting aan kunnen.  Zeker wanneer je het plantenvoedingsregime volgt wat past binnen onze strategie.

Je planten zullen sneller groeien en intenser kleuren. Echter zal je dit voorzichtig moeten opbouwen in het begin om geen algenexplosie te krijgen, omdat bijvoorbeeld, de stikstofcyclus nog niet voltooid is, of omdat je een rijke aquasoil gebruikt die in het begin veel voedingstoffen afgeeft. 

Heb je geen CO2 installatie? No worries! Nog superveel keuze in planten (helaas geen fel gekleurde planten).Je zal bewuster met de sterkte van je licht moeten omgaan. Lees eens de blog  “Planten zonder co2″.voor een leuke lijst!

Ik raad aan om in de eerste 4 weken maar maximaal 6 a 7 uur per dag te verlichten en dit langzaam op te bouwen naar maximaal 8 uur per dag.

Waarom zo weinig vraag je je af? Meer verlichten betekent meer verbruik en er zullen sneller te korten ontstaan. Kan je meer verlichten? Jawel, dat kan maar je vergroot ook de kansen op alg vanwege CO2 tekort of een voedingsgebrek.

Het aquarium stappenplan is ingericht op deze aantal uren verlichting op een dag  om  het risico op algen of eventuele algengroei te beperken 

Ook zal je, wanneer je sterkere verlichting voert, de intensiteit nog niet voluit kunnen zetten omdat planten nog bezig zijn met wennen en omvormen naar hun onderwatervorm in plaats van volop groeien. Bouw dit langzaam wanneer je ziet dat de meeste planten hun transitie hebben doorstaan en nieuwe bladeren aanmaken. 

Een goede manier om algen in een aquarium of aquascape met Aquasoil in de opstartfase nog minder kans te geven is de zogeheten Aquarium Dark Start lees vooral ook eens deze blog!

Onderaan deze pagina geven wij een lijst van verlichting die geschikt zijn voor aquaria of aquascaping en geven wij de sterkte van de lamp aan!

Hoogte van je aquarium(verlichting)

Het maakt ook uit hoe hoog je aquarium is. Heb jij een aquarium van 60 centimeter diep dan zal het beschikbare licht minder intens zijn op de bodem dan een aquarium van 30 centimeter diep. Het is dus vanzelfsprekend dat een weelderig groen matje een sterkere ledlamp vereist in een bak van 60 centimeter diep dan die van 30 centimeter. De fotosynthetische radiatie neemt in een waterlaag al heel snel af. 

lamp aquarium

dimmen van een aquarium led lamp

Dimbare wat sterkere aquariumverlichting is sterk aangeraden omdat je dan een groter speelveld hebt om planten de juiste lichtintensiteit aan te kunnen bieden. Aquascape lampen kunnen eigenlijk altijd gedimd worden. Meestal zit dit al bij de lamp en anders kan er een 12 of 24 volts dimmertje tussengezet worden, Helaas zijn niet alle aquariumlampen dimbaar maar daar kan een oplossing voor gezocht worden. 

Bepaalde ondimbare led balken zouden ook deels afgeplakt kunnen worden met bijvoorbeeld isolatie tape of een strook buisisolatie er om heen. De balken van Juwel Multilux zijn bijvoorbeeld niet echt functioneel in dimbaarheid en dit is een goede optie. Ook zou je drijfplantjes kunnen gebruiken om een natuurlijke dimming aan te brengen. 

LED controller Aquarium

Helemaal super is een controleerbare en dimbare led die je op tijd en intensiteit kan instellen. Je kan deze precies instellen op de behoefte van jouw planten. Dimmen kan dan altijd. Het mooie is ook dat je (net zoals met zonlicht) de intensiteit gedurende de dag kan aanpassen.

Je zou bijvoorbeeld twee uurtjes intens kunnen belichten en de rest van de uren wat zwakker. Nogmaals houd je in het begin aan de 6-7 uur maximaal op een vast percentage en je zit het meest veilig.

Liever langer verlichten?  Bouw het dan op met een kwartiertje per week en kijk waar de grens ligt. Je zal bijvoorbeeld merken dat er sneler groene alg op de ramen komt wanneer er te intens verlicht wordt. Deze techniek is al snel voor gevorderden.

Hopelijk is het jou een beetje duidelijk hoe belangrijk verlichting is voor plantengroei. Mocht je advies nodig hebben? Bezoek zeker onze facebook community, zoek in de archieven of stel je vraag!

Op zoek naar de juiste basis aquarium producten?

Nog hulp nodig?

Wij besteden veel aandacht aan onze blogs en proberen je zoveel mogelijk heldere informatie te verschaffen! Mocht jij nog vragen hebben, word dan zeker lid van onze gezellige Facebook community, volg ons op Instagram voor aquarium inspiratie, of stel je vraag aan ons door een bericht te plaatsen onderaan onze blogartikelen!

Zoals altijd, Succes!

Michael Kroon

Michael Kroon

Ik heb deze website opgericht om jou te helpen met je beplante zoetwateraquarium. Lees het gratis stappenplan en meld je aan in onze leuke facebookgroep!

Liever een filmpje? Ik heb alvast een leerzame video voor je opgezocht:

aquarium lamp video
Video afspelen over aquarium lamp video